تعارض در رویکردهای استراتژیک قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای به مسائل امنیّتی قفقاز جنوبی

نویسندگان

زهرا پیشگاهی فرد

سید رحمت ا... موسوی فر

چکیده

تدبیر سیاسی در عرصه‎ی سیاست خارجی، چونان بازی شطرنجی می‎ماند که در آن فرآیند شناخت، تجزیه و تحلیل و گمانه‎زنی اقدام بازیگران، از اهمّیّت به‎سزایی برخوردار است. بر این اساس استراتژی به‎مثابه طرحی کلان برای ارتقای جایگاه بازیگر در معادلات استراتژیک با استفاده از مجموع توان ملّی، موضوعیّت می‎یابد. از این دیدگاه، جهان سیاست عرصه‎ی ظهور و برخورد استراتژی‎ها در ابعاد مختلف امنیّتی، سیاسی، اقتصادی و نظامی ارزیابی می‎شود. به‎طور مسلّم پس از فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی و شکل‎گیری واحدهای سیاسی مستقل در حوزه‎ی قفقاز جنوبی، هر یک از قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای برای دستیابی به منافع استراتژیک و گسترش حوزه‎ی نفوذ خود به این منطقه رویکردهای استراتژیکی متنوّع و گاه متضادی را در پیش گرفتند که این رویکردها مسائل امنیّتی قفقاز جنوبی را به‎شدّت تحت تأثیر قرار دادند. نگارندگان مقاله‎ی پیش‎رو، ضمن تشریح رویکرد استراتژیک قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای به مسائل امنیّتی قفقاز جنوبی، این پرسش را مطرح کرده‎اند که رویکرد استراتژیک قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای چه تأثیری بر مسائل امنیّتی حوزه‎ی قفقاز جنوبی برجای گذاشته است؟ گمان می‎رود رویکرد قدرت‎ها بر تشدید تهدیدهای امنیّتی در منطقه نقش اساسی داشته است. این پژوهش می‎کوشد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‎ای و بررسی اسناد و مدارک به پرسش فوق پاسخ دهد. در پایان با توجّه به ماهیت متفاوت و متعارض رویکردهای استراتژیک قدرت‎ها، ما به جای این که شاهد منطقه‎ای باثبات و امنیّت بالا باشیم که در آن یک الگوی واحد امنیّتی وجود دارد، شاهد تشدید تهدیدهای امنیّتی در موضوعات استراتژیک این منطقه هستیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کنشگری امنیتی روسیه در قفقاز جنوبی

       با توجه به عضویت روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، قدرت هسته‌ای، هم‌جواری و درگیر بودن در عرصه گسترده‌ای از جغرافیای جهان (از ژاپن، چین، آسیای مرکزی، خاورمیانه، دریای سیاه، شرق اروپا، تا حوزه بالتیک) و نیز امکان حمایت و تقویت نظامی گروه‌ها و حکومت‌های مختلف، هنوز هم تاثیرگذاری دوری و نزدیکی روسیه در مناطق مختلف جهان به ویژه در حوزه قفقاز جنوبی غیرقابل انکار است. مجموعه‌ایی از منا...

متن کامل

چگونگی کاربری مولفه‌های امنیتی در قفقاز جنوبی

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، قفقاز جنوبی عرصه تهدیدها و چالش‌های امنیتی متعدد بوده است. مناقشه‌های قومی و سرزمینی، بی‌ثباتی سیاسی، نداشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهدید‌های فراملیتی و جرایم سازمان‌یافته و بالاخره رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مهم‌ترین چالش‌های امنیتی در قفقازجنوبی است. وجود این چالش‌ها و مسایل حادامنیتی، پیچیدگی‌های امنیتی را برای قفقاز به ارمغان آورده...

متن کامل

معادلات قدرت در محیط امنیتی قفقاز جنوبی

در دهه پایانی قرن بیستم خلأ قدرت ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در کنار اختلافات سرزمینی برخی اقوام با صورت‌بندی متکثر قومی‌ـ‌مذهبی و فقدان توسعه سیاسی موجب شد منطقه قفقاز جنوبی با ساختاری آنارشیک شکل گیرد. منطقه‌ای با سه جمهوری مستقل آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، که با تداوم ناپایداری امنیتی همراه با عدم شکل‌گیری یک رژیم امنیتی مشترک نفوذ بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی را در روند تحولات م...

متن کامل

تهدیدات امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی

امروزه دیگر امنیت هر کشوری به وضعیت استحکام، قدرت و بنیان و ساختار آن منتهی نمی شود، بلکه ماهیت و چگونگی تحولات و تعاملات منطقه ای و بین المللی آن کشور می تواند باعث تقویت امنیت و یا تهدیدات امنیتی باشد. امنیت هر کشور با امنیت منطقه ای و بین المللی ارتباط دارد. این مقاله قصد دارد با توجه به موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی ج.ا.ا در منطقه قفقاز جنوبی و همچنین با توجه به موا...

متن کامل

کنشگری امنیتی روسیه در قفقاز جنوبی

با توجه به عضویت روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، قدرت هسته ای، هم جواری و درگیر بودن در عرصه گسترده ای از جغرافیای جهان (از ژاپن، چین، آسیای مرکزی، خاورمیانه، دریای سیاه، شرق اروپا، تا حوزه بالتیک) و نیز امکان حمایت و تقویت نظامی گروه ها و حکومت های مختلف، هنوز هم تاثیرگذاری دوری و نزدیکی روسیه در مناطق مختلف جهان به ویژه در حوزه قفقاز جنوبی غیرقابل انکار است. مجموعه ایی از منافع امنیتی و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

دوره 44(81، پاییز 1391)

شماره 3 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023